فلسفه انتخاب نام فاطمه و زهرا برای بانوی مهربانی

[شهاب]

ایام فاطمیه و شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را به شما دوستان و همراهان عزیز تسلیت می گویم.
برای حضرت فاطمه زهرا سلام اله علیها اسامی گوناگونی وجود دارد که درروایات معصومین علیهم السلام فلسفه هر یک از این اسامی بین شده است، در این نوشتار فلسفه اسامی فاطمه و زهرا رابیان می کنیم
.
فاطمه و چرا فاطمه؟
در این که چرا فاطمه نامیده شده است، حضرت رضا عليه السّلام از پيامبر خدا صلّى اللَّه عليه و آله نقل ميكند كه پیامبر(ص) می فرماید: من اين دخترم را بدين لحاظ فاطمه ناميدم كه خداى سبحان وى و دوستانش را از آتش جهنم نجات داده است.
امام صادق عليه السّلام نیز در تفسير سوره قدر می فرمايد:
در آيه: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ منظور از «الليلة» فاطمه عليها السّلام، و منظور از «القدر» خداوند است، پس هر كه فاطمه را به واقع

بشناسد ليلة القدر را درك كرده است، و همانا او را فاطمه ناميدند چون مردمان از كسب معرفت واقعى نسبت به وى عاجز هستند
ز امام صادق عليه السلام، از پدرانشان عليهم السلام، نقل شده است كه رسول خدا صلّي الله عليه و آله و سلّم فرمود:
(به جبرئيل) گفتم:
اي حبيب من، جبرئيل، چرا او در آسمان "منصوره" و در زمين "فاطمه " ناميده شد؟
جبرئيل گفت:
در زمين "فاطمه" ناميده شد؛ چرا كه شيعيانش از آتش باز داشته شده اند و دشمنانش از دوستي او محروم شده اند

و در آسمان "منصوره" است ( کمک کننده دوستانش است ) و این همان سخن خداوند است که فرمود :

« و آن روز مؤمنان به ياري خداوند شاد مي شوند هر كه را بخواهد، ياري ميكند »

يعني ياري فاطمه به دوستدارانش در آن روز سختی که همه انسانها هراسان ونگران هستند بانوی مهربانی به کمک
محبین ودوستداران خود می ایند و غم وهراس را از محبین خود دور می کند

علت نام گذاری حضرت فاطمه را به این علت می دانند که «فطمت من الشر» یعنی جدا شده از بدی ها»و تعبیراتی دیگر در صورتی که نام مادر حضرت علی و مادر حضرت ابوالفضل نیز فاطمه بوده است و نام حضرت فاطمه اولین نام نبوده است.

رسول خدا(ص) فرمود :«دخترم را فاطمه نامیدم چون خداوند او و دوستانش را از آتش نگهداشته است» (بحار، ج 43، ص 12، ح 4).

امام صادق(ع) فرمود:«فاطمه به این علت فاطمه نامگذاری شده که از شر جدا شده است و شر از او دور است» (همان، ص 10، ح 1).

امام باقر(ع) فرمود:«خداوند فاطمه را با علم از شیر گرفته است» (همان، ص 13، ح 9)

معنای این جمله این است که خداوند آن حضرت را با علم شیر داده و آن قدر به او علم داده تا سیر شده و پس از این که سیر شد، دیگر نیازی به دادن علم نبود (همان).

توجه داشته باشیم که این روایات نمی خواهد بگوید که اولین بار دختر پیامبر به نام فاطمه نامیده شده بلکه این روایات می گوید
که پیامبر اکرم(ص) با توجه به کمالات فاطمه زهرا(س)، آن حضرت را فاطمه نامیده است ولی زنان دیگری که نامشان
فاطمه است. تنها نام منظور بوده است ولی در نامگذاری دختر پیامبر، حقیقت و باطن حضرت زهرا در نظر گرفته شده است.
نام رسول خدا، احمد و محمد است و نام بسیاری از مردم هم احمد و محمد است. در مورد رسول خدا(ص) این نام با حقیقت
مطابق است ولی در مردم دیگر چنین نیست و ممکن است نام بدترین آدم هم محمد باشد. پس فاطمه واقعا و حقیقتا فاطمه است.

.
زهرا و چرا زهرا؟
امام صادق عليه السّلام در بیان اینکه چرا حضرت فاطمه سلام الله علیها را «زهرا» ناميدند؟ می فرماید: براى اينكه نور حضرت فاطمه روزى سه مرتبه براى اميرالمؤمنين على بن ابى طالب جلوه مى‏كرد:
نور او به هنگام اقامه نماز صبح در حالى كه مردمان در خواب بودند، چنان مى‏درخشيد كه سفيدى آن داخل خانه‏هاى مدينه مى‏گرديد و فضاى خانه‏ها را روشن مى‏نمود، آنان از اين نور تعجّب مى‏كردند و به سوى رسول خدا مى‏شتافتند تا در باره منشأ آن نور سؤال كنند، و رسول خدا آنها را به جانب خانه حضرت فاطمه متوجه مى‏كرد، و هنگامى كه آنان به سوى خانه ايشان نگاه مى‏كردند مى‏ديدند كه فاطمه در محراب عبادت قرار گرفته و نورى از محراب ساطع مى‏شود، و آنگاه در مى‏يافتند كه نور مذكور همان نورى است كه از فاطمه ساطع مى‏گردد.

هنگامى كه ظهر فرا مى‏رسيد و فاطمه آماده نماز مى‏گرديد نور زردى از چهره وى ساطع مى‏گرديد و داخل خانه‏هاى اهل مدينه مى‏شد به طورى كه در و ديوار خانه‏ها، و لباس و رنگ ايشان همه به زردى مى‏گراييد، پس هر گاه از آن نور پرسش مى‏نمودند، رسول خدا ايشان را روانه خانه فاطمه مى‏كرد و آنان مى‏ديدند كه دختر پيامبر در ميان محراب مشغول عبادت است و اين نور از وى ساطع مى‏گردد.

وهنگامى كه آفتاب غروب مى‏كرد چهره فاطمه به سرخى مى‏گراييد و نور قرمزى از او ساطع مى‏شد و فاطمه از اين امر خوشحال گرديده شكر خدا را به جاى مى‏آورد، پس آن نور داخل خانه‏هاى مردم مى‏گرديد و تمام آنها را سرخفام مى‏نمود، مردم مدينه از اين امر تعجّب مى‏كردند و در باره آن با يك ديگر به گفتگو مى‏پرداختند و هر كس نظرى مى‏داد،
بنا بر اين نزد رسول خدا مى‏آمدند و علّت آن را جويا مى‏شدند و رسول خدا ايشان را به سوى خانه فاطمه مى‏فرستاد و آنها مى‏ديدند كه فاطمه در محراب به عبادت ايستاده و آن نور از صورت وى ساطع مى‏گردد و مى‏فهميدند كه منشأ آن نور از كجاست.پس آن نور در چهره فاطمه باقى بود تا زمانى كه حسين عليه السّلام از وى متولّد گرديد و آن نور به او منتقل شده و به ما رسيده است و همچنان در نزد ما خواهد بود، امامى بعد از امام ديگر، تا قيامت فرا رسد.
همچنین امام صادق عليه السّلام درپاسخ به این سوال که چرا فاطمه را زهرا ناميدند؟ می فرماید: براى اينكه هر گاه فاطمه در محراب عبادت مى‏ايستاد و به عبادت مشغول مى‏شد نور او براى اهل آسمان مى‏درخشيد همان طور كه ستارگان براى اهل زمين مى‏درخشند
جابر مي گويد: از امام صادق عليه السلام سؤال كردم:
چرا حضرت فاطمه ي زهرا سلام الله عليها "زهرا" ناميده شد؟

فرمود:]زيرا خداوند - عزّوجلّ - ايشان را از نور عظمت خويش آفريد. آن هنگام كه درخشيدن گرفت، آسمان ها و زمين به
نورش روشن گرديد و ديدگان فرشتگان را فرا گرفت و ملائكه براي خدا به سجدهافتادند و گفتند: اي اله و سرور ما، اين چه نوري است؟
خداوند به آنان وحي فرمود:
اين نوري از نور من است. در آسمان خويش سكنايش دادم. از عظمت خويش آفريدمش. از صلب پيامبرياز پيامبرانم خارجش
مي سازم. به تمامي انبيا برتري اش مي دهم و از آن نور، اماماني را ظاهر مي سازم كه به امر من قيام مي كنند و به حقّ
من هدايت مي كنند. آن هنگام كه وحي من قطع شود، آنان را جانشينان خود در زمين خويش قرار مي دهم.

.