دنیا و شهوات دنیایی

[مدیر انجمن]

زين للناس حب الشهوات من النساء و البنين و القناطير المقنطره من الذهب و الفضه و الخيل المسومه و الانعام و الحرث ذلك متاع الحيوه الدنيا و الله عنده و حسن الماب

آل عمران : 14.

در چشم مردم آرايش يافته است عشق به اميال نفسانى از دوست داشتن زنان و فرزندان و هميانهاى زر و سيم و اسبان داغ بر نهاده و چار پايان و زراعت . همه اينها متاع زندگى اين جهانى است ، در حالى كه باز گشتنگاه خوب در نزد خداست .

((زينب )) هر چيز زيبا و دوست داشتنى است كه به چيز ديگر منضم شده و به آن زيبايى بخشيده باشد.

((القناطير المقنطره )): ((قناطير)) جمع ((قنطار)) به معنى مال زياد و ((منقطره )) اسم مفعول از همان ماده به معنى مضاعف و مكرر آن است و براى تاكيد آمده است .

((الخيل المسومه )): ((خيل )) اسم جمع است به معنى اسبها يا اسب سواران ، ولى در اين آيه منظور همان معنى اول است ، و كلمه
((مسومه )) به معنى نشان دار است كه اشاره به برازندگى اندام و مشخص بودن چهره يا مؤ دب بودن آن است .

((متاع )): هم اسم است و هم مصدر به معنى انتفاع ، يعنى هر چه از دنيا كه از آن بهره بردارى شود.

_________________

در اين آيه ، خداوند سرمايه ها و اركان مهم زندگى دنيايى انسان را بر شمرده است :
زن ، فرزند، پول نقد، ثروت ، مركب هاى ممتاز و راهوار، چهار پايانى كه در دامدارى از آن بهره مى برند، زراعت ، كه به صورت ((زين )) فعل مجهول (زينت داده شده ) ذكر شده و زينت دهنده خداوند است ، زيرا خداست كه علاقه به همسر و فرزند و مال و دارايى را در سرشت و غريزه انسان قرار داده تا آدمى با توجه به دنيا و بهره گيرى از آن ، چون گذرگاه نه قرار گاه و وسيله و ابزار ، نه هدف ، به آنچه در نزد خداست برسد.

آرى ، اين خداست كه دل هاى مردم را تسخير كرده و علاقه به اين امور مادى را غريزه آنان كرده ، تا زندگى دنيايى و زمينى آنان تامين شود، اگر نبود اين غريزه مادى ، زندگى انسان در اين كره خاكى دوام نمى يافت ، كسى توليد مثل نمى كرد و نسل بشر قطع مى شد .

خداوند تقدير كرده تا مردم به نظر آلى به دنيا بنگرند نه به نظر استقلالى ، يعنى زندگى دنيا را وسيله و آلت زندگى در آخرت قرار دهند، نه اينكه هدف ، راه را مقصد نگيرند:انا جعلنا ما على الارض زينه لها لنبلوهم ايهم احسن عملا(1) (ما آنچه را بر روى زمين است زينت قرار داديم تا آنها را بيازماييم كه كدامينشان بهتر عمل مى كنند.)، و بعد مى فرمايد: ((و انا لجاعلون ما عليها صعيدا جرزا))(2) (و ما آنچه را بر روى زمين است خاك بى گياهى قرار مى دهيم .)

آرى ، خداوند همين محبوب هاى دنيايى را در نظرتان چون خاكى خشك و بى ارزش قرار مى دهد. اما با تاسف فراوان بايد گفت كه انسان هاى بى خبر و غافل و مست دنيا به سبب دل خوشى و فريفتگى شان به ظاهر زندگى از باطن آن ، كه آخرت است ، باز مى مانند و اين وسايل و مقدمات را هدف مى پندارند، و دنيايى كه مخلوق خداست و وسيله اى براى تقرب و رسيدن به پاداش الهى است براى آنان سبب دورى از خدا و تحصيل نقمت و عذاب مى شود.

لكن جاى پرسش است كه چرا خداوند دنيا را زينت مى دهد تا انسان به اشتباه بيفتد؟

پاسخ :
رب عليم و حكيم منزه تر از آن است كه امور بندگانش را به گونه اى تدبير كند كه نتيجه آن امرى ناشايست بشود. بلكه اين ثمره بى تدبيرى خود اوست . بله ، خداوند اجازه فتنه گرى را به شيطان داده تا آزمايش بندگان ، كه زمينه تربيت و كمال آنهاست ، تكميل شود.

________________
پی نوشت ها :

1- كهف : 7.
2- كهف : 8.