مراتب اخلاص

[محمد]

مراتب اخلاص

خالص كردن و پاكيزه نمودن عمل از غير خدا مراتبي دارد. هر چه درجه اخلاص بيشتر باشد، عمل ارزش بيشتري نزد خدا پيدا مي كند، به هدف و مقصد نزديك‌تر شده و شخص را زودتر به كمال مطلوب خود مي رساند و هر چه درجه اخلاص كمتر باشد، به همان اندازه از ارزش عمل كاسته شده و شخص از كمال مطلوب باز مي ماند و از اين رهگذر درجات مؤمنان در نزد خدا متفاوت خواهد بود،

چنانچه پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و اله ـ فرمود:
«بالإخلاص تتفاضل مراتب المؤمنين»[1]
درجات مؤمنان به وسيله اخلاص برتري مي يابد.

اينك براي رعايت اختصار، سه مرتبه از مراتب اخلاص را ذكر مي كنيم:[2]

الف ـ خالص كردن عمل، به دليل ترس از عذاب روز قيامت،‌ كه گرچه عمل مخلصانه است، اما اين نوع عبادت، عبادت بردگان است.

ب ـ اخلاص در عمل، براي رسيدن به بهشت و آنچه در آن است مثل حورالعين، قصرهاي بهشتي و مانند آن؛ كه اين گونه مخلصانه عمل كردن نيز روشن اجيران است.

ج ـ تصفيه عمل از هر نوع شايبه اي، اعم از طمع به بهشت، ترس از جهنم، رضاي مخلوق و جلب قلوب آنها، طمع به مقاصد دنيوي و مانند آن، كه فقط منظور رضايت خداست.

اين مرتبه كه بالاترين مراتب اخلاص مي باشد، از آن كساني است كه غرق در محبت، عظمت و جمال الهي هستند و خدا را سزاوار پرستش يافته، عبادتش مي كنند و اين، عبادت آزادگان است.[3]

منابع :
(1) شرح غرر الحکم، ج 3، صفحه 217.
(2) پرواز در ملكوت، ج 2، صفحه 80 ـ 81.
(3) بحارالانوار، ج 70، صفحه 255.