یلدا چیست؟(1)

[hosein]

سلام
احوال شما

سوال : یلدا چیست؟

جواب : یلدا واژه‌ای سُریانی (Syriac) است و سریانی، زبانی از خانواده زبان‌های سامی و هم‌تبار زبان عربی است. واژه یلدا ابداً ریشه آریایی ندارد.(1)

یلدا به معنی تولد و زایش است. همانطور که در زبان عربیِ شمال جزیرة العرب، یَلدَة و یِلدَة به معنی تولد است و در زبان عربی حجازی هم وِلدَة (که اصل آن یِلدَة بوده) به معنی «زاییدن» است. در قرآن نیز از صفات خداوند، «لَم یَلِد» است، بدین معنی که خداوند هیچ گاه زایش نکرده است. به هر روی...

سوال : یلدا در باور باستانی، شب ولادتِ که بود؟

جواب : میثرَه (mithra) یا همان میترا (mitra) که یکی از خدایانِ مذکر (نرینه) در میان مردمان جهان باستان بود.

جشن شب یلدا، ربطی به دین زرتشتی ندارد

طبق اسناد تاریخی، زرتشت، علیه خدایانِ آریایی و غیرآریایی عَلَم مخالفت برداشت و پرستش اهورامزدا (یا همان هُرمَزد) را تعلیم داد.

قابل توجه اینکه

یکی از این خدایان، که زرتشت ضد او قیام کرد، همین میثره (میترا) بود.(2)

سوال : چطور ممکنه که شب یلدا (شب ولادت میترا که بعداً مِهر هم نامیده شد) وابسته به دیانت زرتشتی باشد، در حالیکه زرتشت با میترا دشمن بود؟! آیا می‌توان جشن شب تولد ابولهب را از مناسک مسلمانی به حساب آورد؟! جواب معلومه.

هرچند بعدها، موبدان زرتشتی برای جذبِ میترائیست‌ها (میترا‌ پرستان) از مواضع خود کوتاه آمده، میترا را به عنوان پسرِ اهورامزدا و یکی از معبودانِ زرتشت به حساب آوردند!(3)

در واقع، جشن شب یلدا، نه ریشه زرتشتی داره و نه مُهر تأییدی از سوی زرتشت. بلکه این شب، توسط بسیاری از مردمان غیرآریایی (و ایضاً آریایی) گرامی داشته می‌شد.

ادامه دارد...

نظر شما چیه
-------------------------------------------------------------
(1) حسن عمید، فرهنگ فارسی (فرهنگ عمید)،‌ تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، 1387. صص 1222-1223. همچنین بنگرید به لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه یلدا، و نیز بنگرید به فرهنگ معین، ذیل واژه یلدا.
(2) والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، ترجمه پرویز رجبی، تهران: نشر ماهی، 1392، ص 72.
(3) اوستا، به گزارش دکتر جلیل دوستخواه، تهران: انتشارات مروارید، 1391. ج 1، ص 471.
Ashi Yasht (Hymn to Ashi), translation by James Darmesteter, Sacred Books of the East, American Edition, 1898, Chapter 16.