وظایف شیعیان در زمان غیبت امام زمان(عج)

[مدیر انجمن]

در روايات، براي انتظار فرج، ثواب‌هاي زيادي، بيان شده است.

«المنتظر لامرنا كالمتشحّط بدمه في سبيل الله»[1]
و
«افضل اعمال شيعتنا انتظار الفرج»[2]

به گونه‌اي از اين فضيلت‌ها اشاره دارد.

با دقت در اين روايت و روايات مشابه روشن مي‌شود كه در فرهنگ اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ ، انتظار نه صرفاً يك حالت رواني، بلكه از مقوله‌ي عمل شمرده شده است، پس اگر انتظار، يك عمل است، منتظر هم بايد عامل باشد.

اگر منتظران با وظايف خود آشنا نباشند و به آن عمل نكنند، تاريخ تكرار خواهد شد و همان گونه كه در زمان امام حسين ـ عليه السّلام ـ ، شيعيان فراواني وجود داشتند، ليكن از ميان آنها، تنها 72 نفر به وظيفه‌ي خود عمل كردند و لذا امام حسين ـ عليه السّلام ـ تنها ماند و آن چه نمي‌بايست اتفاق بيفتد، اتفاق افتاد،

در زمان غيبت هم، چنانچه شيعيان به وظايف خود عمل نكنند، امام زمانشان تنها خواهد ماند و ظهورش به تأخير خواهد افتاد.
در اينجا پاره‌اي از وظايف شيعه در دوران غيبت را بر شمرده و به توضيح برخي از آنها مي‌پردازيم:


1- شناخت امام عصر عليه السلام

از وظايف مهم شيعه تلاش در جهت شناحت امام زمان عليه السلام است . كسى كه امام عصر خود را بشناسد به توفيق بزرگى يار يافته است . زيرا با وجود اين معرفت ، در اوج بحران هاى فكرى و اعتقادى جامعه كه بسيارى از مردم را به گمراهى مى كشاند منحرف نخواهد شد.

امام صادق عليه السلام فرمود:
امام خود را بشناس ! وقتى او را شناختى ، دير و زود ظهور، آسيبى به تو نخواهد رساند.(3)

و در روايت ديگرى فرمود:

كسى كه اين امر را بشناسد و قبل از قيام قائم بميرد مانند كسى كه با او كشته شود به پاداش مى رسد.(4)

منتظران آگاه ، شقايقان عصر غيبت اند كه در گرماى گدازنده فراق ، رنگين شده اند و براى همين است كه اجر شهيدى را دارند كه در ركاب مولاى خود جان مى سپارند.

اثر ديگر اين شناخت رهايى از مرگ جاهليت است .

امام حسن عسكرى عليه السلام فرمود:
من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميتة جاهليتة (5)
كسى كه بميرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهليت مرده است .

از ويژگى هاى مهم و ممتاز حضرت مهدى عليه السلام كه بايد مورد شناسايى قرار گيرد:
امامت ، عصمت ، علم ، حيات ، طول عمر، غيبت ، ظهور و قيام و حكومت جهانى اوست .

شيعه معتقد است مهدى عليه السلام امام دوازدهم است كه در پس پرده غيبت به سر مى برد تا پس از آن كه زمين را از ظلم و جور فرا گرفت ظهور كند و آن را پر از عدل و داد كند. او حجّت خدا، معصوم از خطا و آخرين جانشين رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و از نسل على و فاطمه و فرزند امام حسن عسكرى عليه السلام است كه خداوند انتقام از دشمنان اهل بيت عليهم السلام را به عهده او گزارده است .

رسول گرامى اسلام عليه السلام فرمود:

در شب معراج به سمت راست عرش نگاه كردم و على ، فاطمه و حسن و حسين و على بن الحسين و محمد بن على و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر و على بن موسى و محمد بن على و على بن محمد و حسن بن على عليه السلام را ديدم و مهدى را در نور فراگيرى مشاهده كردم . همه نماز مى خواندند و مهدى در وسط آنها مانند ستاره اى درخشان بود. خداوند فرمود: اى محمد! اينها حجّت هاى من هستند و او ((مهدى عليه السلام )) انتقام گيرنده از ميان عترت توست .(6)

ما در اين بحث برخى از روايات اعتقادى را كه به امامت ، علم ، عصمت و محبت او مربوط مى شود نقل مى كنيم و شناخت مسائل ديگر را به بخش هاى مختلف اين كتاب وا مى گذاريم .

پيامبر صلى اللّه عليه و آله فرمود:
امامان بعد از من دوازده نفرند كه نه نفر آنها از نسل حسين مى باشند. همه آنان امين و معصوم اند و مهدى اين امت از ما اهل بيت است .(7)

و در حديث ديگرى فرمود:
خداوند نه امام پاك و معصوم از صلب حسين بيرون مى آورد و مهدى اين امت از ما اهل بيت است .(8)

و درباره امامت و برخى ويژگى هاى آن فرمود:
فهو امام ، تقىّ، بارّ، رضىّ، هاد، مهدى .(9)

او امامى با تقوا، پاك ، نيكوكار، مورد رضايت ، هدايت كننده و هدايت شده است .

امير المؤمنين عليه السلام فرمود: به رسول خدا صلى اللّه عيله و آله عرض ‍ كردم :

مرا از تعداد امامان بعد از خود آگاه گردان . حضرت در جواب فرمود: يا على ! آنها دوازده نفرند، اولين آنان تو هستى و آخرين آنها قائم است .(10)

هم چنين رسول خدا صلى اللّه عليه و آله درباره علم ائمه بعد از خود كه آخرين آنها امام مهدى عليه السلام است فرمود:
دوازده امام ، كه نه نفر آنها از صلب حسين هستند پس از من به ولايت مى رسند كه خداوند علم و فهم مرا به آنها عطا كرده است .(11)

و امام باقر عليه السلام درباره علم او فرمود:
علم او به كتاب خداى -عزّ و جلّ- و سنّت پيامبرش صلى اللّه عليه و آله در قلب مهدى ما مى رويد همان گونه كه خوشه از بهترين جاى گياه خود مى رويد.(12)

امّا خداوند درباره وجوب محبّت حضرت مهدى عليه السلام به پيامبرش ‍ فرمود: اى محمّد! او را دوست داشته باش كه من ، او و دوستدارانش را دوست مى دارم .(13)

و پيامبر فرمود:
من احبّ ان يلقى اللّه و قد كمل ايمانه و حسن اسلامه فليتولّ الحجّة صاحب الزّمان المنتظر.(14)

كسى كه دوست دارد خدا را ملاقات كند در حالى كه ايمانش كامل و اسلامش نيكو باشد حجّت منتظر، صاحب الزمان را دوست داشته باشد.
و در بخشى از خطبه خود در غدير خم فرمود: اى مردم ! من پيامبر شما، و على جانشين من است .

آگاه باشيد! آخرين امام از جانشينان من ، مهدى قائم عليه السلام است .
آگاه باشيد! او پيروز كننده دين خداست .
آگاه باشيد! او انتقام گيرنده از ستمگران است .
آگاه باشيد! او فتح كننده دژها و خراب كننده آنهاست .
آگاه باشيد! او نابود كننده قبايل مشركين است .
آگاه باشيد! او انتقام گيرنده خون اولياء خداست .
آگاه باشيد! او يارى كننده دين خداست .
آگاه باشيد! او نهر عظيمى از درياى ژرف ولايت است .
آگاه باشيد! او دارندگان فضل و جهل را شناسايى مى كند.
آگاه باشيد! او برگزيده خداست .
آگاه باشيد! او وارث همه دانش ها و مسلط بر آنهاست .
آگاه باشيد! او خبر دهنده از پروردگار عزيز و بزرگ خود مى باشد و ايمان به او را يادآورى مى كند.
آگاه باشيد! او داراى رشدى كامل و نظرى استوار است .
آگاه باشيد! اداره جهان به او واگذار شده است .
آگاه باشيد! اوست كه پيامبران پيشين به آمدنش بشارت داده اند.
آگاه باشيد! او حجّت خداست كه باقى مى ماند و پس از او حجّت و امام ديگرى نيست و حقى نيست مگر با او، و نورى نمى باشد مگر نزد او.
آگاه باشيد! كسى بر او پيروز نخواهد شد.
آگاه باشيد! او ولىّ خدا در روى زمين و داور او در ميان بندگانش و امين او در پنهان و آشكار است .(15)
اگر چه شناخت امام زمان عليه السلام به عنوان يك وظيفه اصلى مطرح است امّا نبايد از نظر دور داشت كه مهدى شناسى مقدمه مهدى باورى و مهدى باورى مقدمه مهدى محورى است .

__________________

1- كمال الدين، ص645.
2- بحار، ج51، ص156.
3- بحارلانوار، ج 52، ص 141.
4- بحارالانوار، ج 52، ص 131.
5- بحارالانوار، ج 51، ص 160.
6- بحارالانوار، ج 36، ص 216 و 217.
7- بحارالانوار، ج 36، ص 291.
8- بحارالانوار، ج 36، ص 328.
9- بحارالانوار، ج 36، ص 208.
10- بحارالانوار، ج 36، ص 232 و 233.
11- بحارالانوار، ج 36، ص 340.
12- بحارالانوار، ج 51، ص 36.
13- بحارالانوار، ج 36، ص 281.
14- بحارالانوار، ج 36، ص 296.
15- اليقين ، ص 357، تاءليف سيد بن طاووس (ره ).